Aan de slag met praktijkleren

Voor wie moeite heeft met leren in de schoolbanken kan praktijkleren een uitkomst bieden. Het maakt namelijk mogelijk dat je via de werkvloer een vak kunt leren. Wat zijn de voordelen van praktijkleren? En hoe kun je hier een start mee maken? Je leest het in dit artikel.

De samenwerking tussen sociale ontwikkelbedrijven en mbo-scholen biedt jongeren en jongvolwassenen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie de mogelijkheid om via praktijkleren kennis en ervaring op te doen. Dat vergroot de kans op het vinden van een reguliere baan. Praktijkleren wordt ingezet voor het behalen van:

1. Volledig mbo-diploma (bbl of bol): veelal op niveau mbo-1 (entree) of mbo-2, maar soms ook doorstroom naar niveau 3 of 4;
2. Mbo-certificaat: formele erkenning van succesvol afleggen van afgesproken deel van mbo-opleiding;
3. Praktijkverklaring: referentie van praktijkopleider over uitgevoerde mbo-werkprocessen. Dit is voor studenten die (nog) niet in staat zijn een formele opleiding of onderdeel daarvan succes af te ronden, maar wel een praktijk leerroute op maat.

Handige publicaties

Voor gemeenten, sociale ontwikkelbedrijven en onderwijsinstellingen die aan de slag willen met praktijkleren, hebben we hieronder een overzicht gemaakt van interessante publicaties en een lerend netwerk:

• Via het sociaal werkbedrijf naar een mbo-diploma
  Samenwerkingen tussen mbo-scholen en sociale ontwikkelbedrijven biedt jongeren en (jong)volwassenen in een kwetsbare positie extra kansen om een reguliere baan te vinden. De publicatie Via het sociaal werkbedrijf naar een mbo-diploma laat aan de hand van vier voorbeelden zien hoe die samenwerking er in de praktijk uitziet. De lessen uit de praktijkvoorbeelden zijn vertaald naar een stappenplan, een businesscase en een digitale rekentool.
• Praktijkleren met de praktijkverklaring
  Op basis van de pilots in 2019 tot en met 2021 zijn praktische tips over praktijkleren verzameld in een Virtual Goodie bag, met de evaluatie van de pilots, filmpjes uit de praktijk en bruikbare checklists.
• Meer kans op duurzame plaatsingen met praktijkverklaringen
  Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) heeft een aanpak ontwikkeld waarbij werkzoekenden zonder diploma praktijkverklaringen kunnen halen bij bedrijven in de regio. In nieuwe pilots is met praktijkverklaringen in het mbo een aanpak ontwikkeld samen met sociale ontwikkelbedrijven voor een brede groep zonder diploma.
• Effectief mbo-2: Samenwerkend resultaat behalen
  De Inspectie van het Onderwijs deed onderzoek naar succesfactoren van goed scorende mbo-opleidingen. Uit het onderzoek Effectief mbo-2: Samenwerkend resultaat behalen blijkt dat persoonlijke aandacht en maatwerk voor de studenten hierin een belangrijke rol spelen.
• Zorgassistent in de klas.
  Het AKC heeft de aanpak die Stichting Gezel toegepast in het project Zorgassistent-in-de-klas beschreven en samengevat in een factsheet, zodat de methodiek overdraagbaar is. Het project bestaat uit het aanbieden van leerwerkplekken in het primair onderwijs en een aangepaste mbo-2-opleiding voor VSO/PRO-schoolverlaters en andere jongeren met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.
• Implementatie Praktijkleren
  Vanuit het ESF-project ‘Praktijkleren’ is een initiatief gestart voor het inzetten van een implementatiescan en implementatiecoach om sociale ontwikkelbedrijven te helpen met de invulling van praktijkleren voor werknemers voor wie een startkwalificatie (nog) een brug te ver is. Download de Leerpunten implementatie praktijkleren met praktijkverklaring MBO.
• Lerend Netwerk Praktijkleren in de SW
  SBCM wil sociale ontwikkelbedrijven die (nog) niet werken met praktijkleren inspireren en handvatten bieden. Het lerend netwerk praktijkleren in de SW bespreekt onderwerpen als: ontwikkeling van leerlijnen; mogelijkheden voor verschillende doelgroepen; afstemming met het mbo, de gemeente en werkgevers. Hieronder lees je meer over de opbrengsten van deze bijeenkomsten. Het lerend netwerk praktijkleren in de SW zal ook in de toekomst bij elkaar blijven komen.
  • Tijdens de eerste digitale bijeenkomst kregen deelnemers een overzicht van alle vormen van praktijkleren. Daarna hoorden ze meer over praktijkleren met de praktijkverklaring. De praktijkcasus bij Stroomopwaarts gaf deelnemers inzicht in de aspecten die belangrijk zijn om van praktijkleren met de praktijkverklaring een succes te maken.
  • Hybride leren, waarbij leren zoveel mogelijk in de werkomgeving plaatsvindt, is een belangrijk onderdeel van het onderwijs van MBO College Lelystad. Deze manier van leren is een waardevolle aanvulling op een mbo-opleiding én biedt meer perspectief op werk voor (kwetsbare) jongeren. Dat blijkt uit de tweede digitale bijeenkomst.

Praktijkleren met een praktijkverklaring is nog niet voor iedereen een bekend begrip, laat staan een instrument dat veelvuldig wordt ingezet. En dat terwijl praktijkleren met een praktijkverklaring de werknemer zelfvertrouwen kan geven, een opstap kan zijn naar betaald werk en ingezet kan worden bij een betaalde baan, stage of werkervaringsplek. Reden om de kenniskring jobcoaching in het teken te zetten van praktijkleren.