Onderzoek naar de brede baten van werk

Het hebben van werk brengt vele voordelen met zich mee. Niet alleen voor de werkende, maar ook voor de samenleving. Dat blijkt uit het onderzoek ‘De brede baten van werk’ van het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In dit onderzoek gaat het om mensen die verstandelijk beperkt zijn, een psychische kwetsbaarheid hebben of lichamelijk beperkt zijn en daardoor niet op eigen kracht een betaalde baan kunnen vinden.

Een baan biedt meerdere voordelen. Zo doen mensen met een baan minder vaak een beroep op de geestelijke gezondheidszorg en Wmo-ondersteuning. Daarnaast daalt het risico op crimineel gedrag met zo’n 5 procent. Deze voordelen komen boven op de maatschappelijke besparingen op uitkeringen en de immateriële voordelen van werk voor mensen zelf, zoals zelfrespect en algeheel welbevinden.

Ondersteuning vanuit gemeenten

Sinds de invoering van de Participatiewet in 2015 daalde de baankansen echter flink. In het verleden werkten mensen vaak in een sociale werkplaats, maar sinds de Participatiewet helpt de gemeente bij het vinden van een reguliere baan of beschutte werkplek. Een mogelijke oplossing is om gemeenten geen vaste budgetten te geven voor participatie, maar het budget te laten afhangen van het aantal mensen dat aan het werk wordt geholpen. Dit stimuleert gemeenten om meer mensen aan een baan te helpen.

Eindevaluatie

In de eindevaluatie van de Participatiewet noemde het SCP een aantal structurele aandachtspunten. Eén daarvan is de manier waarop de begeleiding naar werk wordt gefinancierd. Momenteel dragen gemeenten de volledige kosten voor de begeleiding naar werk. Ze profiteren echter maar voor een deel van de daling in de uitgaven aan zorg en veiligheid. Dit kan een verklaring zijn voor de sterke daling van de baankans.