MZSW-congres 2025: ontwikkeling als gezamenlijke verantwoordelijkheid

Op donderdag 30 oktober 2025 vond de 15e editie van het landelijke MZSW-congres plaats bij Antropia in Driebergen. Onder het thema ‘Ontwikkeling centraal – De OR aan zet’ kwamen ruim 150 OR-leden, bestuurders en professionals uit sociaal ontwikkelbedrijven samen voor een inspirerende dag vol inzichten, praktijkvoorbeelden en interactieve workshops. Centraal stond de vraag hoe de ondernemingsraad kan bijdragen aan een sterke leercultuur en de ontwikkeling van alle werknemers.

Highlights programma

Dagvoorzitter Isaäk Mol opende het congres met de oproep om ontwikkeling niet alleen op de agenda te zetten, maar ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen: “Medezeggenschap gaat over invloed, maar ook over groei van mensen en organisaties.” Er volgden drie praktijkvoorbeelden van sociaal ontwikkelbedrijven waarin ‘ontwikkeling’ centraal staat. Met onderwerpen als leerlijnen, de ontwikkelacademie en IOP-gesprekken (Individuele Ontwikkelgesprekken), aangevuld met videofragmenten en live-interviews met directeuren en OR-leden.

Deelnemers konden vervolgens kiezen uit twee workshoprondes met in totaal acht sessies, waarin actuele thema’s werden behandeld. Denk aan de arbocatalogus, duurzame inzetbaarheid, sociale veiligheid, nieuwe vormen van medezeggenschap en strategische ontwikkeling. Elke sessie bood ruimte voor interactie en praktische handvatten om direct toe te passen in de eigen organisatie.

Workshops

1. De arbocatalogus als hulpmiddel – ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid

In deze sessie ontdekten deelnemers dat de arbocatalogus veel meer is dan een hulpmiddel voor veilig en gezond werken; het kan ook een krachtig middel zijn voor de ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid. Met voorbeelden van Provalu werd duidelijk hoe Arbo en leren elkaar versterken. Deelnemers maakten kennis met bruikbare tools en kregen praktische tips om de arbocatalogus actiever in te zetten binnen hun eigen organisatie.

Bekijk de presentatie

2. Leerlijnen en doelgroepen

De organisatie MTB deelde haar aanpak om te laten zien hoe zij in samenspraak met de OR werken aan een goede balans tussen de uiteenlopende ontwikkelvragen van werknemers en hun ontwikkelkansen. Zo krijgen zowel SW-werknemers als kandidaten uit de Participatiewet de ruimte en kans om mee te doen aan ontwikkeling. Deelnemers kregen inzicht in hoe deze leerlijnen zijn ontstaan en welke positieve impact ze hebben op de toekomst van het bedrijf en de werknemers.

Bekijk de presentatie

3. Direct in gesprek met bestuurders

Een bijzonder onderdeel van het programma was de mogelijkheid om rechtstreeks met bestuurders in gesprek te gaan. OR-leden stelden vragen over samenwerking, invloed en betrokkenheid bij organisatieontwikkeling. Bestuurders deelden hoe zij ‘ontwikkelen centraal’ in de praktijk vormgeven en welke bijdrage van de OR zij het meest waarderen. De open dialoog zorgde voor wederzijds begrip en concrete ideeën om samen verder te bouwen aan medezeggenschap.

4. Nieuwe vormen van medezeggenschap

In deze workshop stond de vernieuwing van medezeggenschap centraal. Hoe beweegt de OR mee als de organisatie verandert? En wat betekent dat voor de manier waarop de OR is ingericht of werkt? Deelnemers verkenden manieren om nieuwe kandidaten te werven, de vertegenwoordiging te versterken en de OR-structuur toekomstbestendig te maken. Met herkenbare voorbeelden en praktische tips werd duidelijk hoe medezeggenschap kan meebewegen met organisatieontwikkeling.

Bekijk de presentatie

5. Sociale veiligheid & cultuur

Een veilige werkomgeving is heel belangrijk, zeker binnen sociaal ontwikkelbedrijven. Samen met de OR van de Diamantgroep verkenden deelnemers wat sociale veiligheid betekent in de dagelijkse praktijk. Tijdens deze workshop werd stilgestaan bij signalen van onveiligheid én bij de rol van de OR om openheid, vertrouwen en aanspreekbaarheid te bevorderen. De workshop leverde concrete inzichten en handvatten op om het gesprek over veiligheid structureel binnen de organisatie te voeren.

Bekijk de presentatie

6. De OR als verbinder

Deelnemers maakten kennis met het project ‘Verbinders’, waarin collega’s als de ogen en oren van de OR fungeren en signalen ophalen van de werkvloer. Zo wordt medezeggenschap toegankelijker en dichter bij werknemers gebracht. OR’en van Voorne-Putten Werkt, Zaffier en Senzer deelden hun ervaringen met het project, dat met innovatiesubsidie van SBCM tot stand kwam. Trainer Jolanda Kirpensteijn (Komeet) zorgde voor een interactieve sfeer waarin deelnemers konden oefenen en ontdekken hoe zij binnen hun eigen OR nog meer verbindend kunnen werken.

Bekijk de presentatie

7. De OR en strategische ontwikkeling

Hoe kan de OR effectief meedenken over strategisch beleid? In deze workshop gingen deelnemers in gesprek met een directeur over wat mogelijk en wenselijk is wanneer de OR invloed wil uitoefenen op de koers van de organisatie. De trainer gaf praktische handvatten, waaronder het vierkolommenmodel (om beleid inzichtelijk te maken) en de methode van dossierhouderschap, waarmee de OR zich slim kan organiseren rond strategische thema’s.

Bekijk de presentatie

8. Nieuwe onderwerpen op de agenda zetten

In deze workshop leerden deelnemers hoe zij als OR nieuwe thema’s kunnen signaleren, prioriteren en bespreekbaar maken. Veranderingen in samenleving, wetgeving en arbeidsmarkt hebben directe gevolgen voor sociale ontwikkelbedrijven. Deelnemers oefenden met het verzamelen van informatie, het formuleren van standpunten en het innemen van een gelijkwaardige positie in overleg met de bestuurder. Zo kregen zij praktische inzichten om hun rol als invloedrijke gesprekspartner verder te versterken.

Inspirerende afsluiting van een waardevolle dag

Het MZSW-congres 2025 werd afgesloten met een reflectiegesprek tussen directeuren en een muzikale terugblik op de dag. Het was een inspirerende afsluiting waarin inhoud, verbinding en plezier mooi samenkwamen.

“Stilstaan is achteruitgang dus ontwikkeling is noodzaak en kan alleen goed gaan als bestuurders en OR samen daar een goede visie over vormen en met elkaar over in gesprek blijven”

Viola Ruis van Voorne-Putten Werkt.

“Uit de sessies van vandaag kwam sterk naar voren dat, los van alle verschillen, er een enorme bevlogenheid is voor medezeggenschap en het betrekken van een ieder. Belangrijk is om een goede relatie tussen de OR, het bestuur en de organisatie te creëren. Dit moet samen worden gedaan. Blijf vooral met elkaar in gesprek.”

Gina Olthoff van Iederz